Dnia 20 listopada 1915 roku, gospodarze wsi Kiełpińca na zebraniu ogólnem wiejskiem postanowili założyć szkołę prywatną, ludową jednoklasową na pięćdziesiąt dzieci. Umowa odraz stała, którą spisano i podpisano przez gospodarzy wsi Kiełpińca, zobowiązując się, że będą wypłacali z góry za miesiąc pensyę dla nauczyciela i opłatę za dom szkolny. Dnia 24 listopada zaczęły się zajęcia szkolne i w przeciągu dni sześciu zgłosiło się do pięćdziesięciu dzieci w wieku szkolnym. Chociaż mieszkańcy wsi Kieł-pińca składają się z włościan i szlachty, to jednak do szkoły przybyły wyłącznie dzieci włościańskie, ze szlachty zaś nie przyszło ani jedno dziecko. Przy zawarciu umowy szkolnej, wybrano komitet szkolny składający się z prezesa i dwóch członków. Prezesem był Stanisław Wilk, członkami komitetu: Stanisław Kowalczuk i Franciszek Miszczyk. Ponieważ nie było domu specyalnego na szkołę, wynajęto tymczasowo dom u Franciszka Pędzicha. Chociaż dom był mieszkalny, ale dosyć odpowiedni na szkolę gdyż można było pomieścić sześćdziesiąt dzieci, a przy tym był alkierzyk, w którym można było umieścić kancelaryę szkolną

​

Tak zaczyna się kronika szkoły w Kiełpińcu, prowadzona w latach 1915-1930. Jest niezwykłym zapisem socjalizacji mieszkańców kilku miejscowości powiatu sokołowskiego.

Czym jest socjalizacja? Socjalizacja to proces, którego celem jest ukształtowanie jednostki wyposażonej w kompetencje umożliwiające działanie w obrębie społeczeństwa. W społeczeństwach zamkniętych i odizolowanych proces socjalizacji ogranicza się do wyposażenia członków danej grupy w umiejętności funkcjonowania w niej. Taki był zwykle los chłopów na ziemiach polskich przed reformami agrarnymi, które na terenie zaboru rosyjskiego przypadły na II połowę XIX wieku.
 

Wszystko zaczęło się zmieniać na przełomie XIX i XX wieku. Kronika szkoły w Kiełpińcu jest doskonałym zapisem charakteru tych zmian, umacniania się tożsamości narodowej i społecznej oraz odrodzenia się Polski po 123 latach niewoli.

​

Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu „Patriotyzm Jutra”